Monniksrobben en toerisme

Toerisme en zeehonden in de Middellandse Zee

Monniksrob - Foto archief Wolftrail

Monniksrobben en toerisme

Toerisme en zeehonden in de Middellandse Zee

De Monniksrob is de (enige) soort zeehond van de Middellandse Zee.
Ooit kwam hij overal voor in de Middellandse Zee voor.
Nu is het een van de meest bedreigde zeezoogdieren ter wereld.

Zeehonden in de Middellandse Zee

Monniksrobben zijn grote (tot 3 meter lange) grijze tot zwart-gekleurde zeehonden met een grote witte vlek op de buik. Zij leven van kreeften, vissen en inktvissen en daarom is overbevissing van de zee een groot gevaar voor hen. Maar ook de bebouwing langs de kust en het toerisme verstoren de dieren en tasten hun leefgebied aan. En tot slot ook de vervuiling van het milieu is een ramp: de Middellandse Zee is misschien de meest vervuilde zee ter wereld.

Monniksrob in zee

Prachtige beelden van een Monniksrob onder water.

Toeristen bij Foça

Toerisme in het beschermde gebied voor de Monniksrobben nabij Foça. 

Er zijn er nog maar enkele honderden Monniksrobben over. Door bejaging en verstoring is hij schuwer geworden. Daardoor komt hij nu alleen nog voor in kleine groepen in gebieden waar men hem niet verstoort. Ook is hij nu meer in de avond dan overdag actief is, hoewel het eigenlijk een dagdier is. En ook de jongen worden nu geboren in grotten, meestal met een ingang onder water. Waarschijnlijk is ook dit een aanpassing aan te veel en eeuwenlange bejaging door de mens.

Visitor Payback studie

In 1995 deed Natour Stichting onderzoek naar de waarde die toeristen op hun vakantie toekennen aan Monniksrobben.
Het onderzoek liep in de kustplaats Foça aan de westkust van Turkije.

Het onderzoek

Samenwerking: ons onderzoek is uitgevoerd met:

  • ecovolunteers van reisbureau Wolftrail en
  • het Karaburun project office van de Akdeniz Foklarını Araştırma Grubu (= Mediterrane Zeehonden Onderzoek Groep) van de Sualtı Araştırmaları Derneği) (= Onderwater Onderzoek Stichting) in Turkije (bekend onder de afkorting SAD-AFAG).
Logo Natuurreiswinkel Wolftrail
Logo SAD-AFAG

Resultaten

In 1995 hebben vrijwilligers van Natour Stichting 163 Nederlandse toeristen ondervraagd. Deze Nederlanders waren een of meerdere weken op vakantie in Turkije. Zij kwamen vooral uit de regio rondom Foca.
Wij hebben hen gevraagd naar hun mening over de bescherming van monniksrobben. Met name of zij daar financieel aan wilden bijdragen. Het overgrote deel, ruimte 60%, zegt inderdaad een bijdrage te willen betalen:

  • Een derde geeft € 5 aan de monniksrobben (ƒ 10 in de enquête);
  • 18% geeft € 11 (ƒ 25);
  • 7% is bereid tot een bijdrage van zo’n € 22 (ƒ 50);
  • Enkele toeristen zijn zelfs bereid hogere bedragen te betalen, tot wel € 90 (ƒ 200).

Minder van 40% zegt geen geld voor de bescherming van monniksrobben over te hebben. Pakweg de helft zegt dat zij deze bescherming een taak vinden van de overheid, niet van toeristen. De andere helft zegt dat dit is omdat zij in Nederland al lid of donateur zijn van Greenpeace of het Wereld Natuurfonds.

Video afspelen

Video: toerisme in het gebied van de monniksrobben.

Het positieve resultaat van dit kleinschalige onderzoek uit 1995 is dat er een zekere bereidheid tot bijdrage bestaat. Het overgrote deel van de geënquêteerden voelt zich verantwoordelijk en wil financieel helpen. Deze groep zou bereid zijn geweest € 1.000 bij elkaar te leggen.

Belangrijke vragen voor een vervolgonderzoek zijn:

  1. Op welke manier kan zo’n bedrag nu bij de bescherming van de monniksrobben terecht komen?
  2. Denken de hedendaagse toeristen nog steeds hetzelfde over de bescherming van deze dieren? Is hun houding in 25 jaar tijd veranderd?