Zeeschildpadden en toerisme

Attractie en bedreiging

Zeeschildpad - Foto Mika via Unsplash

Zeeschildpadden en toerisme

Attractie en bedreiging

In de Middellandse Zee leven twee soorten zeeschildpadden: de Dikkopschildpad en de Groene schildpad. Het zijn vrij grote dieren, zij kunnen wel zo een 100 kg zwaar zijn en tot wel een meter lang, of zelfs wel nog zwaarder en langer. De dieren zijn zo een beetje een attractie geworden, zij trekken toeristen aan. De lokale bevolking verdient daarmee ook geld.

De zeeschildpadden

Dikkopschildpad - Foto fxxu op Pixabay

Dikkopschildpad

De dikkopschildpad, ook wel Onechte of Valse karetschildpad (Caretta caretta) plant zich vooral voort op subtropische stranden. De officiële status van de soort is "kwetsbaar".Deze soort leeft vooral van dierlijk voedsel. Zij zijn nu teruggedrongen tot in de oostelijke helft van de Middelandse Zee. Het belangrijkste legstrand van Europa is op de zuidkust van het Griekse eiland Zakynthos.

Groene zeeschildpad - Foto Rudy en Peter Skitterians - Pixabay

Groene schildpad

De Groene schildpad, ook wel Soepschildpad (Chelonia mydas) plant zich vooral voort op tropische stranden. Maar ook in het uiterste oosten van de Middellandse Zee zijn er een paar legstranden van deze soort. Deze soort is nu vrij zeldzaam en de officiële status van de soort is "bedreigd". Deze soort leeft vooral van plantaardig voedsel.

  1. Alleen voor de afzet van eieren komen de vrouwtjes ’s nachts aan land;
  2. Overdag laten deze sporen van “rupsbanden” zien dat er een vrouwtje aan land is geweest;
  3. De vrouwtjes graven boven de hoogwaterlijn met de achterpoten een nestkuil uit;
  4. De eieren worden gelegd in de zelfgegraven nestkuil;
  5. De jonge schildpadden komen ’s nachts uit en kruipen naar de zee;
  6. Sporen van de jonge schildpadjes laten overdag zien dat de afgelopen nacht een nest is uitgekomen.

Toerisme en zeeschildpadden

Helaas zijn de dieren bedreigd door diverse oorzaken waaronder ook juist door het toerisme. Gemotoriseerde vaartuigen kunnen de dieren verstoren of overvaren. Allerlei strandmeubilair zoals parasols, ligbedden en strandtenten maken het strand minder toegankelijk voor de vrouwtjes om daar hun eieren te kunnen leggen. Allerlei plastic afval dat in zee terecht komt, eindigt ook wel in de maag van de dieren.  

Het legstrand bij Fethiye

Het legstrand van Fethiye (Turkije) staat onder druk van de massale ontwikkeling van het toerisme. Hier is niet veel plaats meer voor zeeschildpadden.

Lichtverontreiniging

Lichtverontreiniging: de kust bij Alanya (Turkije) in de nacht.

Ook hebben de dieren te lijden onder lichtvervuiling. Als de kust verlicht is vanuit bijvoorbeeld hotels en boulevards, kruipen de jonge dieren het land op in de richting van het licht, in plaats van naar de zee. Dit overleven zij niet. 
Vroeger zijn de dieren en hun eieren ook verzameld om te worden opgegeten. Nu zijn zij officieel beschermd, wat niet wil zeggen dat zij in de praktijk niet meer worden geconsumeerd. 

Natour Stichting en zeeschildpadden

Begin jaren ’90 van de vorige eeuw nam het toerisme vanuit Nederland naar het oostelijk deel van de Middellandse Zee bestemmingen verder toe. Onder deze bestemmingen ook de legstranden van twee soorten zeeschildpadden die hier leven: de groene schildpad en de dikkopschildpad. Hun legstranden in Griekenland, op Cyprus en in Turkije worden steeds meer als ligstrand gebruikt. Als gevolg daarvan wordt hun voortbestaan bedreigt.

Natour Stichting werkte aan twee Visitor Payback studies voor bedreigde de zeeschildpadden en aan enkele publicaties. Hieronder volgt een overzicht.

Visitor Payback studies

In 1995 deed Natour Stichting onderzoek naar de waarde die toeristen op hun vakantie  toekennen aan Dikkopschildpadden. Het onderzoek liep in de badplaatsen Dalyan (Turkije) en Laganas (Griekenland), populaire bestemmingen met prachtige zandstranden. Ook op deze stranden leggen de zeeschildpadden hun eieren. 

Samenwerking

Ons onderzoek is uitgevoerd in samenwerking met:

Logo Natuurreiswinkel Wolftrail

Verrassende uitkomst

Turtles with golden eggs - Boottochtjes in de Baai van Laganas bij Zakynthos om zeeschildpadden te zien

Aanbod van boottochtochtjes

Toeristen bekijken de zeeschildpadden op zee vanaf bootjes. 

Interessant en verrassend was vooral het feit dat toeristen die van tevoren wísten dat er zeeschildpadden waren op hun bestemming, mínder voor de bescherming van de dieren wilden betalen dan de mensen die hiervan niet op de hoogte waren.
Het lijkt er daarom op dat de manier waarop  men informatie verschaft mede bepalend is voor de toekenning van waarde. Als de dieren bijvoorbeeld onderdeel lijken van de pakketreis die is aangeschaft, wil men er dan nog extra voor betalen? Nee, lijkt het. Men beschouwt het dan als bij de reis inbegrepen.

Rapportage

Van ons onderzoek is een intern rapport gemaakt aan de hand waarvan een artikel gepubliceerd.
Dit kunt u gratis opvragen bij Natour.

Lopen op eieren

Vermeldingen van Mediterrane dikkopschildpadden in Nederlandse reisbrochures. In opdracht van het Platform voor Toerisme en Zeeschildpadden deed de Natour Stichting onderzoek naar ‘vermeldingen van Dikkopschildpadden in reisbrochures voor Zakynthos (Griekenland) en Dalyan (Turkije)’.

Campagne: ligstrand of legstrand?

In de zomer van 1994 zijn Nederlandse toeristen die naar Griekenland, Turkije of Cyprus gaan, gewezen op de gevaren van hun activiteiten voor het voortbestaan van bedreigde zeeschildpadden. Deze campagne “Ligstrand of legstrand” ging uit van het Platform voor Toerisme en Zeeschildpadden.

Zeeschildpaddenboek

Zeeschildpaddenboek

Een rapport dat informatie geeft over zeeschildpadden en hun levenswijze voor zover dat inzicht geeft in de relatie schildpad-toerisme. Vervolgens komen de effecten van toerisme op zeeschildpadden aan de orde en de wijze waarop men daarmee zou kunnen omgaan.